Uwagi PUODO do projektu ustawy o wsparciu rodziców w aktywności zawodowej

Mirosław Wróblewski, prezes UODO zgłosił uwagi do rządowego projektu ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”.

Konieczność zapewnienia przejrzystości przetwarzania danych osobowych, zbyt szeroki czy nawet nieadekwatny zakres pozyskiwanych danych niezbędnych do realizacji zakładanych celów – to główne zastrzeżenia Prezesa UODO do proponowanej przez rząd regulacji, która jest już na ostatnim etapie prac legislacyjnych.

Mirosław Wróblewski, prezes UODO w uwagach do projektu ustawy, jakie przekazał Sejmowi RP wskazał, że ze względu na przewidziany w projektowanych przepisach charakter przetwarzania danych osobowych na szeroką skalę, w tym danych szczególnych kategorii, konieczne jest przeprowadzenie testu prywatności, czego w określonych przypadkach wymaga RODO. Konieczne jest również przeprowadzanie oceny skutków dla ochrony danych osobowych tych regulacji. Pomoże to właściwie skonstruować regulacje, które dotyczą przetwarzania danych osobowych.

Prezes UODO zauważył też, że w projekcie ustawy nie zostało wskazane skąd np. mają pochodzić informacje dotyczące pozbawienia władzy rodzicielskiej, co ma być podstawą nieprzyznania nowego świadczenia „aktywni rodzice”. Uzupełnienie przepisów w tym zakresie jest niezbędne dla zapewnienia przejrzystości przetwarzania danych osobowych.

Projekt nie precyzuje zasad wymiany danych na potrzeby realizacji przewidzianych w projekcie świadczeń. Prezes UODO wyjaśnia, ze w projekcie jest mowa jedynie o tym, że wojewoda stosując System Elektronicznej Wymiany Informacji „wymienia dane” w zakresie świadczenia „aktywni rodzice w pracy” oraz „aktywnie w domu”. A to prowadzi do stworzenia możliwości swobodnego kształtowania sposobu i zakresu przetwarzanych danych, tym bardziej że projektodawca nie wskazuje celu i zakresu wymiany danych.

Wśród danych osobowych wymienionych we wniosku o ustalenie prawa do świadczenia „aktywni rodzice w pracy” wskazano między innymi datę urodzenia wnioskodawcy (matki lub ojca). W ocenie PUODO proponowane rozwiązanie jest nadmiarowe i nieuzasadnione, gdyż zgodnie z projektem przetwarzany jest numer PESEL, który jednoznacznie identyfikuje określoną osobę fizyczną i wskazuje na jej datę urodzenia. Dla realizacji projektowanego świadczenia istotny jest jedynie wiek dziecka, a wiek rodziców nie ma znaczenia.

Refleksji wymaga też przepis, zgodnie z którym do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia „aktywni rodzice w pracy” ma być dołączane prawomocne orzeczenie sądu orzekające rozwód lub separację. W konsekwencji doprowadzi to do pozyskania danych osobowych w szerszym zakresie niż niezbędny do ustalenia prawa do świadczenia , co może prowadzić do przetwarzania danych osobowych niezgodnie z zasadami wynikającymi z RODO.

„Należy zwrócić uwagę, że sąd w wyroku rozwodowym rozstrzyga o całokształcie spraw związanych z funkcjonowaniem rodziny (małżeńskich, rodzicielskich, alimentacyjnych, mieszkaniowych, majątkowych wskazanych w przepisach). Zatem dołączanie pełnej treści ww. dokumentu będzie stanowić przetwarzanie szeregu okoliczności i danych osobowych, które nie są niezbędne dla realizacji celu jakim jest ustalenie prawa do świadczenia „aktywni rodzice w pracy” – czytamy w uwagach Mirosława Wróblewskiego przesłanych do Sejmu. Ponadto w takich orzeczeniach mogą się znajdować np. dane osób trzecich i to zarówno zwykłe jak i dane szczególnych kategorii.

Wątpliwości wzbudza też brak wskazania w jakim konkretnie systemie teleinformatycznym mają być przetwarzane wnioski i ustalenie prawa do świadczenia przewidzianego w projekcie – nie wiadomo np. czy to będzie nowy system.

Prezes UODO ma też zastrzeżenia do regulacji, zgodnie z którą dane osób wnioskujących o wsparcie, przewidziane tymi regulacjami, mają być udostępniane innym niż ZUS podmiotom na podstawie porozumienia. W ocenie UODO wynika z tego, że nie będzie się to odbywało na podstawie przepisu prawa, co nie jest właściwym rozwiązaniem

Z wszystkim uwagami organu nadzorczego do projektu ustawy oraz ich pogłębioną analizą można zapoznać się w załączonej poniżej opinii PUODO.

Opinia Prezesa UODO dotycząca rządowego projektu ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” dostępna jest w załączonym poniżej pliku.

DOL.401.104.2024