Uwagi do projektu nowelizacji ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku

Prezes UODO przedstawił Kancelarii Sejmu uwagi do poselskiego projektu  nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Projekt przewiduje zwiększenie wymagań wobec organizacji społecznych przystępujących do postępowań administracyjnych w sprawach dotyczących środowiska.  

• Aby wziąć udział w postępowaniu, organizacja musiałaby do wniosku dołączyć: informacje o osobach kierujących organizacją ekologiczną wydane z Krajowego Rejestru Karnego lub zaświadczenia o niekaralności wydane przez organ innego państwa za przestępstwa i przestępstwa skarbowe (projektowany art. 44 ust. 2 pkt 2)
• Organizacja musiałaby też ubezpieczyć się za szkody wyrządzone w związku z  udziałem w postępowaniu o minimalnej sumie gwarancyjnej w odniesieniu do jednego zdarzenia w wysokości 250 000 zł i przedstawić kopię polisy ubezpieczenia OC (projektowany art. 44 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 44 ust. 2 pkt 4)

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zauważa, że projektodawcy przewidują szeroki zakres danych przetwarzanych przez organ administracyjny lub sąd administracyjny. Z punktu widzenia przepisów o ochronie danych osobowych, wątpliwości budzi proporcjonalność przyjętego rozwiązania 

• Dane osobowe muszą być zbierane w konkretnych i prawnie uzasadnionych celach, a także muszą być adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane. Wynika to z zasady celowości i minimalizacji danych, o której mowa w RODO (art. 5 ust. 1 lit b i c rozporządzenia 2016/679),
• Wymogi wykazania niekaralności wobec członków zarządu organizacji uznanej za organizację prowadzącą działalność pożytku publicznego są przewidziane w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (w art. 20 ust. 1 pkt 5). Dodatkowo, dyrektywa 2011/92/UE zapewnia zainteresowanej społeczności szeroki dostęp do wymiaru sprawiedliwości (art. 11 ust. 3).

Zastrzeżenia PUODO budzi konieczność pozyskiwania danych osobowych z polisy ubezpieczeniowej oraz informacji o niekaralności. Uzasadnienie projektu ustawy nie pozwalana na wyjaśnienie wskazanych wątpliwości. W szczególności projektodawca nie wykazał konieczności przetwarzania tych danych osobowych wobec organizacji ekologicznej, której, w świetle przepisów ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku oraz dyrektywy 2011/92/UE, dopuszczenie do postępowania administracyjnego ma odzwierciedlać szeroki udział czynnika społecznego w tym postępowaniu. Ograniczenie tego udziału może natomiast wynikać z odmiennego celu statutowego organizacji niż związany z ochroną środowiska.

• Ponadto w odniesieniu do konieczności wykazania niekaralności „osób kierujących organizacją” bardzo ogólnie wskazano w projektowanym art. 44 ust. 2, że konieczność przekazania przez organizację informacji „z Krajowego Rejestru Karnego lub zaświadczenia o niekaralności wydane przez organ  innego państwa właściwy do wydawania zaświadczeń o niekaralności” 

          Nieprecyzyjne przepisy odnoszące się do ograniczenia praw osób fizycznych, jako kierujących organizacją ekologiczną, budzą wątpliwości z punktu widzenia zasady legalności, wynikającej z art. 5 ust. 1 lit a RODO. Wymaga ona, aby podstawa prawna lub akt prawny będący podstawą do przetwarzania danych osobowych były jasne i precyzyjne, a ich zastosowanie - przewidywalne.

Przetwarzanie danych musi odpowiadać celowi leżącemu w interesie publicznym i być proporcjonalne do zamierzonego prawnie uzasadnionego celu (zob. wyrok TSUE z 5 czerwca 2013 r. w sprawie C‑204/21.

Przy przetwarzaniu danych dotyczących wyroków skazujących, ustawodawca powinien zapewnić odpowiednie zabezpieczenia praw i wolności osób, których dane dotyczą (art. 10 RODO). Opiniowany projekt ustawy nie przewiduje w tym zakresie żadnych regulacji – wskazuje Prezes UODO. 

Dodatkowo, z punktu widzenia zasady celowości i proporcjonalności, wątpliwości budzi projektowany art. 44 ust. 9, którego celem byłoby podwyższenie kompetencji osób przygotowujących odwołania i skargi organizacji ekologicznej do sądu administracyjnego. Miałby to być wymóg analogiczny do tego, jaki ustawa (w art. 74 a ust 2 i 3) stawia autorom prognozy oddziaływania na środowisko, raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na obszar Natura 2000. Projektodawca nie uzasadnił jednak niezbędności takiej zmiany.

DOL.401.327.2024