Dane z ksiąg wieczystych będą lepiej chronione

Wprowadzenie systemu uwierzytelniania się, zanim wejdzie się do bazy danych ksiąg wieczystych, to dobry pomysł – uważa Mirosław Wróblewski, prezes UODO. Takie rozwiązanie zablokuje maszynowe pobieranie danych osobowych z ksiąg wieczystych i ułatwi realizowanie obowiązków, jakie RODO nakłada na administratorów danych.

To dobrze, że kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości dostrzegło zagrożenia dla danych osobowych zgromadzonych w znacznej liczbie w księgach wieczystych – pisze do wiceministra sprawiedliwości Arkadiusza Myrchy prezes UODO Mirosław Wróblewski, po zapoznaniu się z propozycjami resortu sprawiedliwości zwiększenia ochrony danych w księgach wieczystych, które to dane dziś można łatwo pozyskać przez Internet.

Problem z zagrożeniami dla danych zgromadzonych w księgach wieczystych wynika z modelu jawności tych ksiąg,  który Polska przyjęła 11 lat temu. Są one dostępne w wersji elektronicznej z wykorzystaniem obsługiwanego przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych systemu teleinformatycznego (Elektroniczne Księgi Wieczyste) umożliwiającego dostęp do centralnej bazy danych ksiąg wieczystych. Na to, że wprowadzenie takiego systemu udostępniania będzie prowadziło do masowego ujawniania danych osobowych, zwracał uwagę w 2010 roku Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych. Problem został więc zauważony jeszcze przed wejściem w życie RODO.

GIODO ostrzegał wówczas, że utożsamienie jawności ksiąg wieczystych z powszechną dostępnością informacji w tych księgach zawartych skutkować będzie nieograniczonym wykorzystywaniem przez podmioty komercyjne danych osobowych z ksiąg wieczystych do innych celów niż te, których realizacji służy jawność formalna ksiąg wieczystych. W tym także do tworzenia systemów informacyjno-wyszukiwawczych łączących dane osobowe z ksiąg wieczystych z innymi danymi dostępnymi w bazach danych i systemach teleinformatycznych i to przy użyciu środków technicznych pozostających poza jurysdykcją Rzeczypospolitej Polskiej.

Organ nadzorczy wskazywał też na niebezpieczeństwo zastosowania do pozyskiwania danych osobowych z elektronicznych ksiąg wieczystych urządzeń automatycznych dokonujących wyszukań i pobierających te dane w sposób ciągły i masowy.

Po rozpoczęciu stosowania  RODO Prezes UODO w wystąpieniu ponownie kwestionował istniejący model udostępniania danych osobowych zamieszczonych w księgach wieczystych.

Zabiegi o to, by zmienić zasady dostępu do Elektronicznych Ksiąg Wieczystych, zaczynają przekonywać rządzących.

Z obecnej korespondencji PUODO z Ministerstwem Sprawiedliwości wynika, że po wielu latach funkcjonowania systemu Elektronicznych Ksiąg Wieczystych resort ten także zauważył problem i podejmie działania mające poprawić ochronę danych osobowych znajdujących się w księgach wieczystych.

Dlatego też Prezes UODO zadeklarował poparcie wszelkich inicjatyw Ministerstwa Sprawiedliwości w tej kwestii.

Odejście od modelu anonimowej i powszechnej dostępności do danych osobowych zawartych w księgach wieczystych na rzecz obowiązku uwierzytelniania się przez użytkowników systemu teleinformatycznego zapewniającego dostęp do Elektronicznych Ksiąg Wieczystych uznać należy - zdaniem PUODO - za krok w dobrym kierunku.

• Z jednej strony - proponowany w piśmie z Ministerstwa Sprawiedliwości obowiązek uwierzytelniania się istotnie ograniczyłby możliwość stosowania tzw. robotów dokonujących automatycznych operacji wyszukiwania i pobierania danych osobowych z elektronicznych ksiąg wieczystych,
• z drugiej zaś - umożliwiłby spełnienie przez administratora wymogu z art. 24 ust. 1 RODO, a więc wdrożenia odpowiednich zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych mających chronić dane osobowe.

DOL.410.7.2024