Uwagi PUODO do projektu nowelizacji Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego

Prezes UODO Mirosław Wróblewski zgłosił uwagi do projektu zmian w Kodeksie karnym i Kodeksie postępowania karnego, a także w innych ustawach związanych ze zwalczaniem przestępczości.

PUODO zgadza się z projektodawcą, że przemiany technologiczne i kulturowe, nowe zjawiska w obszarze przestępczości, negatywna ocena praktyki stosowania prawa czy dokonujące się zmiany o charakterze aksjologicznym są istotnym powodem do podejmowania w tym obszarze prac legislacyjnych. Realizacja tych słusznych założeń powinna jednak następować z poszanowaniem zasad ochrony danych osobowych przetwarzanych na podstawie nowelizowanych w projekcie ustaw.

Niestety, projektowane przepisy nowelizacji nie zawierają rozwiązań zapewniających ochronę danych osobowych i prywatności. Tymczasem przy obecnej konstrukcji art. 3 pkt 1 ustawy o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości, i przy braku przepisów szczególnych m.in. w Kodeksie postępowania karnego, dane osobowe w treści akt spraw (a także akt czynności lub urządzeniach ewidencyjnych, w tym tworzonych i przetwarzanych z wykorzystaniem technik informatycznych) nie podlegają żadnym przepisom gwarantującym ochronę danych osobowych (odnosi się to również do innych aktów prawnych objętych przedmiotowym wyłączeniem). Jest to skutek przyjętego przez polskiego ustawodawcę modelu wdrożenia dyrektywy 2016/680.

W opinii Prezesa UODO m.in. w związku z niewłaściwym wdrożeniem dyrektywy 2016/680 przyjęte w Polsce rozwiązania dotyczące przetwarzania danych osobowych w toku postępowań karnych pozbawiają osoby, których dane są przetwarzane, przysługujących im gwarancji w zakresie ochrony danych osobowych. Nie uwzględniają też poszanowania ich prawa do prywatności. Należy więc rozważyć czy w obecnym kształcie rozwiązania obowiązujące w Polsce w tym zakresie nie naruszają zasady praworządności.

Dlatego Prezes UODO wniósł o rozszerzenie przedmiotowego projektu ustawy o rozwiązania, które pozwolą w sposób właściwy realizować ochronę danych osobowych w toku postępowania karnego przy uwzględnieniu przepisów art. 51 Konstytucji RP, prawa Unii Europejskiej a także wytycznych wynikających z orzecznictwa sądów międzynarodowych. Jednocześnie projektowane normy Kodeksu postępowania karnego powinny zostać rozszerzone o przepisy uszczegóławiające procesy przetwarzania danych osobowych, zwłaszcza tych o charakterze sensytywnym, a także rozwiązania gwarantujące poufność i integralność tym danym.

Szczegółowe uwagi PUODO zawarte są w załączonym piśmie o sygnaturze DOL.401.437.2024