Uwagi PUODO do projektu ustawy o bonie senioralnym

Projekt ustawy o bonie senioralnym przewiduje szereg rozwiązań ściśle związanych z przetwarzaniem danych osobowych na szeroką skalę, w tym danych szczególnych kategorii dotyczących zdrowia. Dlatego, tworzone przepisy, powinny standardowo zostać objęte testem prywatności, jak również oceną skutków dla ochrony danych osobowych - na co zwraca uwagę Prezes UODO.

W ramach konsultacji ustawy o bonie senioralnym prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych Mirosław Wróblewski przekazuje ministrze ds. polityki senioralnej Marzenie Okle-Drewnowicz uwagi.

Projekt określa warunki, na podstawie których aktywne zawodowo rodziny mogą nabyć prawo do usługi wsparcia w opiece nad seniorem. Będzie się to opierało na przetwarzaniu danych osobowych seniorów i ich bliskich. Dlatego przede wszystkim projekt powinien przejść test prywatności, o którym mowa w RODO. Takiego testu nie zrobiono. W efekcie projekt przewiduje przetwarzanie danych, które nie są niezbędne.

Projekt przewiduje np. przetwarzanie daty urodzenia seniora w sytuacji, gdy przetwarzany jest jego numer PESEL. Zbędna jest również data urodzenia osoby składającej wniosek o przyznanie świadczenia, gdyż data urodzenia zstępnego nie wpływa na realizację świadczenia.

Kwestionariusz oceny sytuacji seniora zawiera m.in. pytania dotyczące samodzielności w zakresie podstawowych czynności życia codziennego. Z brzmienia przepisu nie wynika precyzyjnie, jakie dane osobowe w tym zakresie będą pozyskiwane. Nie jest jasne, czy w kwestionariuszu  będą przetwarzane dane dotyczące zdrowia, które zgodnie z RODO podlegają szczególnemu reżimowi ochrony, wyższemu niż tzw. dane zwykłe.

Wątpliwości budzi przepływ i zakres informacji dotyczący ustalonego zakresu świadczeń pomiędzy podmiotami go ustalającymi a podmiotami, które realizują bon senioralny. Projekt zakłada też, że dane podmiotów realizujących na zlecenie gminy usługi z zakresu danych osobowych będą jawne i publikowane w BIP. To w wielu przypadkach będzie oznaczało podawanie danych osób fizycznych wraz z adresem. Cel tej operacji nie został wskazany w ustawie.

Mirosław Wróblewski, prezes UODO zauważa, że pozyskiwanie i przetwarzanie danych potrzebnych od oceny sytuacji danej rodziny powinno następować jedynie w konkretnie określonych i uzasadnionych przypadkach, w jasno określonym trybie, w zakresie ograniczonym przepisem prawa, wiązać się ściśle z celem funkcjonowania rejestru, odbywać się na drodze wnioskowej, przy zastosowaniu adekwatnych środków kontroli, poufności i przejrzystości.

DOL.401.405.2024